Minister Clerfayt stelde op 1 oktober 2025 zijn regionaal actieplan voor begeleiding van de werkzoekenden voor in zeven punten. Na de sociale top, volgde in de nasleep hiervan een rondetafel rond de hervorming van de werkloosheid. De minister-president en de minister van werk, de sociale partners, Actiris, BF, VDAB, Brulocalis/Federatie van de OCMW’s, FeBISP, FeBIO, Tracé Brussel, Syntra, EFP waren aanwezig. Men nam kennis van cijfers gepresenteerd door Actiris/BF/CPAS en aanbevelingen van FeBISP et FeBIO. Brupartners werkt aan een synthese van de maatregelen van zijn memorandum en het actieplan met de actoren en een timing.
FeBIO benadrukte tijdens de rondetafel
- De noodzaak om de instapdrempels in Brussel te verlagen voor vorming, voor professionele vorming, langlopende vorming, en technische competenties gericht op skills. We onderstreepten het belang van het verwerven van werkattitudes.
- FeBIO merkte op dat Artikel 60 ontbreekt in het plan maar dat dit de belangrijkste inschakelingsmaatregel voor leefloners is. De continuïteit staat door de hervorming onder druk. Er bestaat onduidelijkheid over de duur van het traject Artikel 60 na de hervorming van de werkloosheid. Is dat 1 jaar of 5 jaar om het volledig recht op werkloosheidsvergoeding te heropenen of inschakeling naar werk in de reguliere sector te realiseren? Een aantal OCMW’s is gestopt met de vervanging van contracten subsidie vermeerderde toelage Artikel 60 wat ons voor grote problemen stelt.
- We herinneren eraan dat binnen werkervaringstrajecten men ook vorming en waar mogelijk validatie van competenties organiseert, soms in samenwerking met onderwijs bijvoorbeeld (hulpkok, horece via CVO’s of onderwijskwalificaties, schilder,…). De premie van de 3000 Euro die beschikbaar is voor opleiding per leefloner bij de OCMW’s wordt daarbij ingezet. Werkervaring combineert werk, vorming en een inkomen. Transversale inspanningen rond digitalisering zijn sterk versnipperd. Bij verandering van situatie (van werkloosheid naar tijdelijk werk, leefloon of naar mutualiteit) zitten mensen vaak maanden zonder uitkering. Fysieke loketten, meer ondersteuning voor de digitale overheidsdiensten, structurele investeringen in zelfredzaamheid, de administratieve rompslomp procesmatig verbeteren zou veel geld besparen.
Vergeet de sociale impact van sociale economie niet omdat er maatschappelijke meerwaarde is van producten en diensten aan de gemeenschap! Globale kosten-baten analyses voor Brussel ontbreken helaas maar een nieuwe studie van het HIVA rond collectief maatwerk bijvoorbeeld laat een positief resultaat zien. Er zijn structureel meer jobs nodig voor laaggeschoolden in Brussel.
Minister Clerfayt reageerde dat er 58 miljoen euro gaat naar Artikel 60 en dat bij gelijkblijvend budget er mogelijk kortere maar meer Artikel 60 kunnen komen. FeBIO wees er op dat één jaar te kort is bijvoorbeeld om voldoende taalkennis van één der landstalen te verwerven voor nieuwkomers en kwetsbare profielen in werkervaring.
Het actieplan van Minister Clerfayt in 7 maatregelen (vet). Enkele bedenkingen.
- Vereenvoudiging en versnelling van de controleprocedures op de beschikbaarheid van de werkzoekenden. Het is goed dat het snel gebeurt. Maar door de mismatch op de Brusselse arbeidsmarkt blijven velen kansloos op de arbeidsmarkt, door opleidingsniveau en gebrek aan taalkennis. Men bespaart op de meest kwetsbaren. Heroriëntering van controlemiddelen bij Actiris naar meer ondersteuning van studies zou slim zijn. Opgepast met simplificatie, automatisering van de arbeidsbemiddeling…! Weten waarom mensen niet komen opdagen bij Actiris is belangrijk.
- Versnellen en intensifiëren van de begeleiding. Er is sprake van een individueel actieplan en voorstel actie (werk? Stage, studie of vorming). Waar gaat Actiris al die jobs halen (zie vacatures van Actiris in 2024)? Merk op dat Actiris vaak (voor 17000 mensen) niet weet welk opleidingsniveau gevraagd is. Gratis stage, studie en vorming. Men ziet steeds meer individualisering van verplichtingen van een collectieve verantwoordelijkheid (werkloosheid) en recht op werk.
- Generaliseren van de competentiebalans. Competentiebalans inschatten binnen de 15 dagen. Voor nieuwkomers is het inschatten van de competenties moeilijk. Je moet buitenlandse diploma’s evalueren. Dat vereist toegang tot databases. Dit is een gespecialiseerde taak vaar voor opleidingsprofessionals. Men kijkt best goed wie dat doet voor welke profielen, sectoren, competenties, vooraleer iets te veranderen. Eenvormigheid is nodig ((missions locales, er zijn er 19 (owerkwinkels?) )! De opdracht vraagt vast personeel met ervaring om inschattingen (NL/FR) te maken voor een bepaalde professionele context. Actiris doet dat al sinds 2023 (professionele, taalkundige en digitale vaardigheden, vooral voor bedrijfsstages en opleidingen, voor jongeren). Kunnen de werkgevers de balans raadplegen? Wie heeft toegang, wat is de meerwaarde en wat gebeurt er mee?
- Generaliseren van vorming voor alle werkzoekenden.
- Hervorming van de tewerkstellingsmaatregelen. Effecten inschatten voor de verschillende profielen, statuten (geco’s…). Verhoging artikel 60 vermeerderde toelage en SOCECO mogelijk? Men zal de impact onderzoeken van de hervorming op die maatregelen.
- Aanpassen van het opleidingsaanbod. Sneller vormen en gericht op knelpuntberoepen. Basisvorming en taal (analfabetisme) remediëren voor aanvang van het werktraject lijkt een goed idee.Vorming : kort, flexibel, en modulair inrichten is prima. Geïntegreerd taal- en beroepskennis bijbrengen werkt. Wat met Nederlandstalige trajecten in sociale economie voor zij die ambitie hebben om in Vlaanderen te werken? Kan Brussel via Actiris investeren in tweetalige opleiding in Brussel als Vlaanderen het niet doet (bevoegdheidsversnippering uitklaren).
- Inzet op hernemen studies secundair en hoger. Positief! Het is een ‘kapitale vergissing’ om voor knelpuntberoepen enkel in de zorg, de uitkeringen te laten houden. Er zijn andere knelpuntberoepen. Leid op voor de beroepen van morgen. Voorzie langere leerladders.
Op dezelfde dag als deze sociale top publiceerde The New York Times : ‘My City is the Heart of Europe, and It’s Not Going Well’. De auteur omschrijft het tafereel van de zichtbare disfuncties van stijgend drugsgeweld en dakloosheid, tot de mathematische zekerheid van een streng besparingsbeleid, inclusief de hervorming van de werkloosheid en het gebrek aan fiscale macht van Brussel. Een context waarbij een federale takeover van de ‘failed state’ om de hoek loert. Brussel verkende de ontsnappingsroutes via controle over het gemeentelijk niveau om daar de levens van de inwoners te verbeteren…Zoiets gebeurt ook in andere steden zoals New York of Boedapest. De auteur concludeert ontnuchterd dat het nationale niveau de burgerlijke stedelijke autonomie altijd zal intomen…