Een job in de sociale economie haalt je niet automatisch uit armoede — Achtergrond — Sociaal.Net

Een job kan mensen uit de armoede tillen. Sociale economiebedrijven kunnen daarom een rol spelen in de strijd tegen armoede. Nieuw onderzoek legt bloot hoe ze dit vandaag doen en op welke manier hun impact nog groter zou kunnen zijn. Lees dit boeiend artikel integraal verder op sociaal.net.

FeBIO wijst erop dat deze hoopgevende onderzoeksresultaten in Brussel niet in dovemansoren mogen vallen. In het Brussels Gewest leeft immers in 2023 28 % van de bevolking onder de armoederisicogrens, tegenover 8 % in Vlaanderen en 15 % in Wallonië. De sociale ongelijkheden zijn er uitgesproken en versterkt door huisvestingsuitgaven…..Het Brussels Gewest herbergt veel mensen zonder papieren in België, ofwel minstens 50 000 mensen. Enkele indicatoren wijzen op een verslechtering van de Brusselse sociale situatie.  

  • Het aantal ontvangers van een leefloon steeg van 28 479 mensen in 2013 naar 45 135 in 2023 (+ 58 %); 
  • Het aantal dak- en thuisloze personen is verviervoudigd sinds 2008.
  • De kloof tussen het gemiddeld belastbaar inkomen van de Brusselaars en dat van de andere twee gewesten en het Belgisch gemiddelde blijft groeien: in 2020 lag dat van de Brusselaars 20 % lager dan het nationaal gemiddelde, terwijl dit in 2000 nog 10 % was. Er zijn zowel meer armen als meer rijken in Brussel. Bron Welzijnsbarometer 2023.

Voor het signaleren van de structurele problemen op vlak van duurzame tewerkstelling, instroom, doorstroom en een gezinsinkomen boven de armoedegrens kijkt het onderzoek dat sociaal.net belicht (Sociale economie en armoede van oa Wim Van Lancker en Pieter Cools, in deze link PPT) naar de koepelorganisaties. ‘Koepels en overheden zouden elkaar kunnen vinden op de raakvlakken tussen armoedebestrijding en de overtuiging dat werk moet lonen’.

Concreet plan gezocht…

Analyses geven de weg aan hoe men werk aan de onderkant van de arbeidsmarkt meer kan doen lonen. Iedereen heeft het erover maar niemand heeft een concreet plan. Een Europese Richtlijn over minimum inkomens is mogelijk, wenselijk en vooral noodzakelijk. In een interview van 2016, over haar boek, (een opus magnum) dat toen verscheen, De staat van de welvaartsstaat, waar het onder meer over de ‘economisch overbodigen’ gaat, schrijft Bea Cantillon: ‘Eén van de nieuwe taken van de nieuwe welvaartsstaat 2.0: is laagproductieve arbeid subsidiëren’…”Het is duidelijk dat de markt voor die mensen niet vanzelf kwaliteitsvolle jobs creëert. Al drie decennia schommelt de tewerkstellingsgraad onder laaggeschoolden rond de 40%. …Onze sociale economie herbergt een gigantisch potentieel. De kracht van verandering zit daar. Het zal van daaruit moeten vertrekken. …. De SERV formuleerde in 2003 adviezen m.b.t. maatregelen om de werkloosheidsval te bestrijden. Meer opvang en extra subsidie speciaal voor de kinderopvang gericht op kansarme gezinnen bijvoorbeeld. Maar men koos voor voorrang in de kinderopvang voor de tweeverdieners. Onderzoekers van het expertisecentra budget en welzijn (Thomas More) bestudeerden recent de voorwaarden voor menswaardig leven met een minimuminkomen.

Het is tijd om relevante literatuur vanonder het stof te halen. Vanuit het perspectief van de sociale inschakelingseconomie moeten wij bepaalde ideeën die wij vandaag opportuun vinden als actiepunten naar voor schuiven. Specifieke lastenverlagingen gericht op niches die een grote maatschappelijke meerwaarde hebben bijvoorbeeld. Of lastenverlaging voor lage lonen en meer werk in de sociale economie. En hoe zorg je voor voldoende financiële prikkels om over te stappen naar een job?