De sociale partners trekken aan de alarmbel: meer dan 400 jobs in gevaar in de sector van de socio-professionele inschakeling. De organisaties FeBISP, FeBIO Tracé Brussel vzw, CNE, Setca/BBTK en CGSLB drukken hun ongerustheid uit over de mogelijke afschaffing van de enveloppe “coördinatie”, essentieel voor de overleving van 21 Franstalige en Nederlandstalige vzw’s. Met meer dan 400 werknemers, zijn die organisaties, bezig met de begeleiding van meer dan 10000 werkzoekenden in moeilijkheden. Urgente vraag : verlenging van de enveloppe voor 2024 en 2025. Wij eisen een onmiddellijke reactie van de regering en een oplossing.
Op 30 September stuurden we samen dit persbericht uit. Op 1 en 3 oktober 2024 verzamelde een afvaardiging van vertegenwoordigers van de sector voor het kabinet van Minister Clerfayt. Als gevolg was er 3 en 7 oktober overleg op het Kabinet Clerfayt/Vervoort dat loopt. In Bruzz verscheen op 3 oktober dit artikel over de actie van FeBIO en FeBISP.
Wat betekent NPAK-2000 voor de Nederlandstalige socio-professionele inschakeling (SPI)?
NPAK staat voor non-profit akkoorden gesloten tussen het Gewest, de werkgevers – en werknemersorganisaties. Er is tevens een link met tewerkstellingssteun en er is sprake van verschillende statuten. Het principe is eenvoudig: elk jaar ontvangen 13 (nu 12) organisaties (tevens leden van FeBIO) – die beschikten over DSP-ers en omkaderingsGECO’s toegekend door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en die tot het Paritaire Comité 329.01 of 319.01 behoorden – een premie voor de omkaderingsGECO’s. Vaak is die echter onvoldoende om de werkelijk loonkost te betalen. NPAK-2000 bepaalt dat Actiris geld bijpast om het verschil te overbruggen tussen de gecopremies die ze uitbetaalt en de werkelijke loonkost.
De loonkost valt steevast een stuk hoger uit dan de premie, die ontoereikend is om het volledige brutoloon te betalen en de premies geen rekening houden met een aantal kosten (werkgeversbijdrages, vervoerskosten, sociaal secretariaat, vormingsuren, enz…). Ook komen er middelen bij om het bijkomende verlof van GECO werknemers die ouder zijn dan 45 jaar op te vangen (13, 26 en tot 39 extra dagen per jaar voor de werknemers vanaf 55 jaar), én middelen voor permanente vorming. De organisaties die van deze middelen gebruik maken moeten de SPI-cao toepassen (barema’s, eindejaarspremie), compenserende tewerkstelling voorzien voor +45ers en vorming/opleiding organiseren voor hun omkaderingsGECO’s (en hun DSPers). De gegevens van deze 13 organisaties (nu 12, Baita in PC 319 viel eraf) verwerkt men jaarlijks in één globaal dossier.
De wettelijke basis voor NPAK-2000, het Besluit uit 2002 vind je hier.
De DSP’ers (doorstroomprogramma) bestaan niet niet meer sinds 31 december 2020, maar werden vanaf 1 januari 2021 omgezet in ‘SOCECO’s’ (inschakelingsbanen). Zie het Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende de inschakelingsbanen goedgekeurd op 16 mei 2019. De omkaderingsgeco’s en de conventies werden niet gewijzigd. Die begeleiden feitelijk al enkele jaren SOCECO’s. De BGDA vermeldt in de tekst bestaat niet meer, maar werd Actiris.
Het ‘geco-beleid’ dateert uit de jaren ’80. Het beoogt niet-tewerkgestelde werkzoekenden opnieuw te integreren op de arbeidsmarkt. Geleidelijk werd dit ook voor socio-professionele inschakeling een onmisbare, structurele ondersteuning. Een oplossing voor die dualiteit en om hier duurzame jobs van te maken, die toelaten de opdrachten te verwezenlijken van de vzw’s, met het oog op hun akkoorden met de Franse Gemeenschapscommissie, de GGC en het Gewest is een kwestie die niet snel te regelen valt.
Een vergissing van de overheid in uw nadeel…
Dit Besluit uit 2002 werd nooit gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Een vergetelheid van de toenmalige beleidsmakers. Het Rekenhof merkte dit op in februari 2023 bij een audit van Actiris en signaleerde het probleem. Minister Clerfayt reageerde op deze stituatie door vanaf juli 2024 in alle stilte een nieuw besluit voor te bereiden. Langs Franstalige kant (COCOF) bestaat er een decreet uit 27 april 1995 betreffende de erkenning van bepaalde organisaties voor socio-professionele inschakeling en de financiering van hun vormingsactiviteiten. Dit decreet vangt het wegvallen van dit wettelijk kader, voor een stuk op en betreft Brusselse werkzoekenden. Maar zo’n tekst bestaat niet langs Nederlandstalige kant!
“Ceci n’est pas un arrêté de prolongation…“
Voor 2024 wachtte de sector tot begin september 2023 op uitbetaling en op het jaarlijks ministerieel verlengingsbesluit. Langs Nederlandstalige kant verzekerde het kabinet Clerfayt ons in februari 2023 dat de uitbetaling in gang gezet was. Het gaat om bijpassingen voor 25,5 VTE omkaderingsgeco’s. De nieuwe tekst die we 7 oktober 2024 te zien kregen is geen verlengingsbesluit, maar wijzigt veel zaken en schrapt onze wettelijke basis en definitief voor de toekomst de subsidie voor dsp-promotoren omkaderingsgeco’s bij de Nederlandstalige SPI-organisaties. Men wijzigt definities. Termen uit de oude tekst komen gewoon niet meer voor. Er was enkel sprake van de Lokale Werkwinkels. Men respecteert dus de geest en de uitvoering van het historisch sociaal akkoord niet. De juridische tekst begeeft zich op domeinen die voorwerp zijn van sociaal overleg.
Het nieuwe voorstel integreert elementen van latere non-profit akkoorden (met name NPAK 2021-2024), wat onlogisch is. Dat zou betekenen dat men elk sociaal akkoord uit het verleden kan openbreken of heronderhandelen wat niet de bedoeling is. Wat wel kan is in toekomstige sociale akkoorden sommige bepalingen uit het verleden wijzigen, heronderhandelen in goed overleg.
Langs Nederlandstalige kant weegt zo’n beslissing zwaarder want het luik loonharmonisering is het grootste bedrag en vrijwel de enige subsidie die wij kregen uit deze non-profit akkoorden van het Brussels Gewest. FeBIO vraagt daarom ook een ‘echt’ verlengingsbesluit.
Behoud subsidies 12 Nederlandstalige SPI-organisaties.
De steun, enveloppe Coördinatie is onmisbaar en dateert van 2002. Deze subsidie bestaat al 22 jaar naast de Ordonnantie(s) Sociale Economie. Deze laatsten ontstonden vanaf 2004. De laatste hervorming was de Ordonnantie SE met de erkenning als sociale onderneming en het mandaat inschakeling uit 2018.
In september 2023 deden Tracé Brussel, FeBIO en FeBISP voorstellen aan het kabinet Clerfayt met een vraag voor overleg in het kader van de nieuwe non-profitakkoorden en verkenning van pistes voor de toekomst. Daarvoor verwees men door naar het Permanent platform voor dialoog en overleg in de non-profitsector. Daar is nog geen vooruitgang geboekt. Hierna vind je Voorstel 1 ANM 2000 en Voorstel 2 ANM ESMI van FeBISP, FeBIO en Tracé Brussel. Onze eerste bekommernis was om de subsidies te behouden. Voor de toekomst was het onze intentie langs Nederlandstalige kant meer organisaties die aan de voorwaarden voldoen tot het akkoord toe te laten. De onderhandelaars waren zich bewust van de ongelijkheden die er tussen organisaties (zij met en zonder omkaderingsgeco’s) bestaan en bereid om andere pistes met de overheid te bespreken.
Nu moet het kabinet Clerfayt/Vervoort in allerijl op zoek naar een oplossing voor de toekomst. Wij vragen zekerheid voor 2024 (een normaal verlengingsbesluit) en correcte uitbetaling en vanaf 2025. FeBIO vraagt continuïteit voor 2024 en 2025. Want midden oktober 2024 start de begrotingsopmaak voor 2025. November 2024 treft men normaal voorbereidingen voor het kadaster 2025. We menen dat dit een opdracht is voor de regering jn lopende zaken!
VGC is geïnformeerd. Het Kabinet Elke Van den Brandt (VGC-collegevoorzitter) krijgt een onverwachte rol toebedeeld…
Mogelijke oplossingen die de sociale partners verkennen met het kabinet Clerfayt/Vervoort zijn :
- Een verlenging met een ministerieel besluit dat heel dicht aansluit bij de normale jaarlijkse verlenging (eenmalig voor 2024) voor de historische partners voor SPI (socio-professionele inschakeling), de 12 organisaties die nu vermeld worden in het NPAK-2000 akkoord. VGC zou dan gevraagd worden om een bevestiging. Voor 2024 is er een bereidheid bij het huidige kabinet Clerfayt om de bedragen uit te betalen. Die budgetten zijn voorzien, maar er moet begrotingsgewijs continuïteit zijn naar 2025.
- Aanpassingen aan het nieuwe voorstel van ministerieel besluit en met een langere looptijd is een parallel spoor. Dit vereist analyse. De tekst moet in onze ogen dezelfde juridische zekerheid bieden als het oude besluit dat niet gepubliceerd werd in het staatsblad (maar natuurlijk bestaat). Hiervoor begrepen wij van het kabinet Clerfayt dat VGC een Collegebesluit zou moeten uitvaardigen dat bevestigt dat de partners de begunstigden vormen van de socio-professionele inschakeling. En zo een equivalent zijn van de 43 ‘OISP’-partners (Organisations de l’insertion socio-professionelle) van COCOF langs de Franstalige kant. COCOF heeft decretale bevoegdheid. VGC heeft die niet. De procedure neemt minstens 5 weken in beslag. Het voorstel zou mogelijk een overgangsbepaling voor de ex-DSP-ers omkaderingsgeco’s omvatten. Men voorziet nu meer tijd voor dit spoor. Het risico dat dit op het bord van een volgende regering belandt is groot.