Betalende Artikel 60 in de inschakelingseconomie

Brussel zit met een gigantische inactieve arbeidsreserve die niet aansluit op de vraag van de arbeidsmarkt. De OCMW’s kreunen onder de toevloed van mensen die om welke reden dan ook niet voldoen aan de eisen om uitkeringsgerechtigd te zijn. Om deze mensen te activeren werd het concept van de Artikel 60-er ontwikkeld. Dankzij een werkuitkering kunnen deze mensen aan de slag in bedrijven en vzw’s, die hierdoor hun activiteiten kunnen ontwikkelen en tegelijk de ‘moeilijke profielen’ aan de slag krijgen. Het Artikel 60 statuut komt dus neer op het aanreiken van hefbomen om ervaring op te doen en om op termijn een eigen, duurzame en veilige plaats op de arbeidsmarkt te bemachtigen. FeBIO vraagt dat de overheid meer en beter investeert in dit systeem in plaats van erop te beknibbelen.

De begunstigden van een leefloon of sociale bijstand kunnen gebruikmaken van tewerkstellingsmaatregelen die bekend zijn onder de naam « Artikel 60 », in de vorm van een arbeidsovereenkomst tussen de begunstigde en het OCMW, dat werkgever is. Meer dan 400 mensen kregen zo’n contract in 2016 in de Nederlandstalige inschakelingseconomie en kregen een mogelijkheid om een werkervaringstraject (combinatie van werk en opleiding op de werkvloer) te volgen.

De evolutie naar meer betalende Artikel 60’ers is een feit hoewel nog niet iedereen er mee te maken heeft. FeBIO vroeg zich af hoe de leden, actief  in verschillende organisaties in sectoren met uiteenlopende activiteiten, type klanten en business modellen hier tegenover staan.

Uit een rondvraag bij de leden van FeBIO blijkt dat de houding verschilt naargelang

  • De specifieke economische activiteit van de organisatie een gunstige rentabiliteit vertoont
  • De prijzen die men hanteert gelijk zijn aan reguliere marktprijzen
  • De omkaderingsratio ( 1 op 4 tegen 1 op 10 is een groot verschil) en de kostprijs van het specifiek opleidingsverhaal.
  • Er een steeds groter wordend financiële kloof is tussen uitgaven voor de sociale dienstverlening en de inkomsten, die gedekt zou moeten worden door een OCMW of derde partij die het verschil bijpast
  • Men andere inkomsten heeft die de meeruitgaven kunnen compenseren
  • Er een verschil is tussen de noodzakelijke productiviteit voor de functies en de reële productiviteit van de Artikel 60’ers in opleiding, de globale afweging van totaal stijgende kosten tegenover stijgende inkomsten door meer activiteit, inzet met betalende artikel 60’ers
  • De mate waarin minder-productiviteit’ van werknemers wordt gecompenseerd door subsidies

Vooral voor dienstverlening met een sociaal aspect (sociaal restaurant met een cliënteel van armen, sociaal vervoer, hulp aan bejaarden, sociaal klussen,…) is betalen een probleem. Bij socio-culturele en/of welzijnsorganisaties wordt doorgaans geen winst gemaakt en worden overschotten gebruikt om meer te geven aan of meer te doen voor (en met) de klanten/clïenten. Een nadeel en een voordeel, er wordt van uitgegaan dat tekorten eventueel worden bijgelegd door de overheid (OCMW of derde partij). In de huidige conjunctuur is dit in Brussel echter vaak niet het geval. Deze organisaties moeten de integrale werkelijke kosten van de sociale dienstverlening kunnen recupereren.  Bij meer stijgende kosten dreigt hun verhaal van sociale dienstverlening stil te vallen.

Wij doen aan sociale dienstverlening, met een dienstverlening aan financieel kwetsbare personen. De personen in dienst krijgen vorming, opleiding en omkadering. Er is geen ruimte om extra personeelskosten te dragen. Aksent

De ene ‘Artikel 60’er’ is de andere niet…

Objectieve gegevens zoals genoten opleidingsduur, duur van de werkloosheid, aangevuld met individuele profielkenmerken kunnen toelaten om zwakke, gemiddelde en sterke profielen te identificeren. Ook dit gegeven speelt een rol.

Onderprestatie, complexe en moeilijke attitude van sommige Artikel 60 kandidaten. Soms dienen wij haast bovenmenselijke inspanningen te doen om een doelgroepwerker Art.60 een persoonlijke begeleiding te geven. Sommigen vragen zoveel energie van ons omkaderend personeel dat wij een bijkomende begeleidingspremie zouden moeten kunnen claimen. Beeldenstorm.

Enkele vaststellingen en standpunt.

  • Artikel 60’ers zouden in regel gratis moeten blijven voor de sociale inschakelingseconomie, dat blijkt een verzuchting te zijn die naar voor komt uit de rondvraag. Enkel per uitzondering mogen zij betalend zijn en nadat men nagaat of een aantal randvoorwaarden vervuld zijn.
  • FeBIO waarschuwt voor de onbedoelde negatieve neveneffecten van nog meer betalende Artikel 60’ers.Van de bevraagden ziet 72% meer betalende Artikel 60’ers als een bedreiging voor het voortbestaan van de organisatie! Bekijk hier de antwoorden op een reeks uitspraken die werden voorgelegd.
  • FeBIO vroeg cijfers ivm gratis en betalende Artikel 60 in de gemeenten op en vraagt transparante toewijzingscriteria’s. Wanneer is er toewijzing van een Artikel 60’er aan het OCMW, een privé-organisatie, of de sociale inschakelingseconomie?
  • Als de regionalisering wijzigingen meebrengt vraagt FeBIO hierover overleg. Een verdere beperking van de duur van de Artikel 60 contracten is problematisch voor bepaalde opleidingstrajecten die onmogelijk op een korte tijdspanne kunnen georganiseerd worden.
  • De Nederlandstalige projecten in Brussel hebben ook een instroom van Vlaamse Artikel 60’ers ers uit Vilvoorde, Dilbeek…nodig.
  • OCMW’s richten zich meer en meer op projecten in de eigen gemeente, dit bemoeilijkt de ‘matching’ tussen de profielen van medewerkers en de projecten.