Verontrustende kerncijfers voor Brussel, toenemende ongelijkheid en een nefaste impact op de gezondheid van de coronacrisis.
Een vijfde van de bevolking op actieve leeftijd (18-64) leeft van een bijstandsuitkering of een vervangingsinkomen (pensioenen uitgezonderd), waarvan de meeste minimumbedragen onder de armoederisicodrempel liggen. Dit aandeel bleef de laatste jaren stabiel, maar de aard van het ontvangen inkomen toont een opmerkelijke evolutie.
Stijgend aantal leefloners
Tussen januari 2010 en januari 2020 steeg het aantal personen dat een leefloon ontvangt van het OCMW sterk (+49%), terwijl het aantal personen dat een werkloosheidsuitkering (of inschakelingsuitkering) ontvangt, is gedaald (-27%).
Ook het aantal personen in invaliditeit steeg aanzienlijk (+65%) (› figuur 2). In januari 2020 leeft bijna 6% van de Brusselaars van 18-64 jaar van een (equivalent) leefloon, 5% van een invaliditeitsuitkering, 7% van een werkloosheids- of inschakelingsuitkering en 2,4% van een vervangingsinkomen en/of integratietegemoetkoming (voor personen met een handicap).
Grote inkomensongelijkheid in Brussel
De inkomensongelijkheid in het Brussels Gewest daarentegen is duidelijk groter dan in de andere twee gewesten zowel als in de andere grote steden van het land.
De Covid-19-crisis en de beperkende maatregelen die er genomen zijn, hadden belangrijke sociale gevolgen voor de bevolking. Vooral voor wie zich reeds in bestaansonzekerheid bevond. Het versterkte de sociale ongelijkheid op verschillende levensdomeinen. Het Brussels Gewest werd bij de aanvang van de crisis al gekenmerkt door meer armoede en een grotere ongelijkheden in vergelijking met de twee andere gewesten. De indicatoren in deze Barometer doen uitschijnen dat de sociale kloof tussen het Brussels Gewest en Vlaanderen en Wallonië als gevolg van de crisis breder kan worden. Dat geeft uitdagingen waarbij alle bestuurs- en bevoegdheidsniveaus betrokken zijn. Samenvatting Armoederapport van de Welzijnsbarometer 2020.
Belang goede sociale zekerheid
De coronapandemie leert hoe belangrijk een goede sociale zekerheid is. De interpersoonlijke solidariteit in de sociale zekerheid zorgt voor de fijnste verdeling van verzekerde risico’s en correcties door herverdeling omdat men rekening houdt met de individuele kenmerken van de bevolking. De uitzonderlijk grote asymmetrie in risico’s en bijdragecapaciteit in Brussel: de sterke concentratie van een sociaaleconomisch zwakke populatie en dus van sociale risico’s in de hoofdstad gaat er gepaard met een grote welvaart en dus bijdragecapaciteit gegenereerd door pendelmigratie. De uitdagingen voor de zevende staatshervorming nemen door deze crisis nog toe.