Tewerkstellingsmaatregelen

Het Federaal Planbureau en BISA (Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse) evalueerden de Brusselse inschakelingscontracten. Enkele bedenkingen.

nora

Beter kansen voor vrouwen uit de arme sikkel en voor hoger geschoolden

BISA-onderzoekers stellen vast dat de maatregel de kans op beroepsinschakeling aanzienlijk verhoogt voor vrouwen die wonen in een wijk van de arme sikkel en/of met een niet-Europese nationaliteit. Laaggeschoolde groepen (oorspronkelijke doelgroep) zijn minder gebaat bij een IC-deelname dan hooggeschoolde groepen. De belangrijkste aanbeveling om de impact te vergroten is dat het om beroepsgerichte opleiding gaat.

Uit de analyse bleek dat het IC gemiddeld een negatieve impact heeft op de beroepsinschakeling van de begunstigden als de volledige groep wordt beschouwd. Deelnemers konden mogelijk een baan vinden in plaats van deelname aan een IC. Het ‘locking-in-effect’ heet dat, aangezien begunstigden ‘vastzitten’ en niet (of minder) ander werk zoeken. De beperkte impact op de beroepsinschakeling verklaart men doordat meer dan de helft van de IC’s plaatsvindt in vzw’s die waarschijnlijk minder financiële middelen hebben om de begunstigden na hun deelname in dienst te nemen. In de gemeenten en OCMW’s is de deelname aan het IC aanzienlijk doeltreffender. Gemeenten en OCMW’s aanmoedigen om kandidaten uit vzw’s aan te werven na een IC-traject (als de gezochte profielen overeenstemmen) ligt voor de hand, meent FeBIO.

Een andere mogelijke verklaring voor de beperkte impact is dat de deelname aan het IC de kans vergroot dat werkzoekenden na hun deelname recht op een werkloosheidsuitkering krijgen.

Er is een controlegroep. In de BISA-analyse worden de IC-begunstigden vergeleken met alle jongeren onder de 26 jaar die zich na hun studies als werkzoekende hebben ingeschreven tussen 2015 en 2017 (controlegroep). Dat het IC bestemd is voor een publiek dat ver van de arbeidsmarkt afstaat, blijkt uit het feit dat de begunstigden minder hoogopgeleid zijn dan alle jonge werkzoekenden die zich vóór de leeftijd van 26 jaar inschreven. De groepen jongeren met hoogstens een diploma lager middelbaar onderwijs (31,2 %) of hoogstens een diploma hoger middelbaar onderwijs (44,8 %) zijn veel sterker vertegenwoordigd onder de IC-begunstigden dan onder alle jongeren (respectievelijk 21,3 % en 36,6 %). Jonge universitairen zijn veel minder vertegenwoordigd onder de IC-begunstigden (4,9 % en 23,1 % onder alle jongeren). Het specifieke karakter van de doelgroep komt tot uiting in de leeftijd van de begunstigden: de categorieën jongeren die vóór hun 19e verjaardag als werkzoekende zijn ingeschreven en de jongeren tussen 19 en 21 jaar zijn oververtegenwoordigd (respectievelijk 16,4 % en 45,0 %) in vergelijking met de controlegroep (12,3 % en 37,4 %). Het IC is ook meer gericht op jongeren van niet-Europese nationaliteit (20,8 %) in vergelijking met de volledige groep (14,2 %) en minder op jongeren met een nationaliteit uit een van de andere EU-landen (9,9 % tegenover 16,5 %). Jongeren uit de wijken van de arme sikkel van het BHG zijn sterker vertegenwoordigd in de groep jongeren die aan het IC deelnemen dan in de groep als geheel en mogelijk kwetsbaarder in hun zoektocht naar werk.

Lees verder →

Inschakelingscontracten voor jongeren zijn maar voor de helft ingevuld, een spijtige zaak!

nora
Nathan Nzuzi, Copyright FIX

In 2016 riep de Brusselse overheid inschakelingscontracten voor jongeren in het leven om een antwoord te bieden aan de uitsluiting van jongeren op de arbeidsmarkt (werkloosheid, discriminatie, federale uitsluiting). Men wou jaarlijks 850 jongeren, in een gesubsidieerd geco-contract aan de slag te helpen. Onze leden verwierven sinds de start zo’n 50-tal posten. Deze inschakelingscontracten (geco’s), worden momenteel moeilijk ingevuld bij alle organisaties! FeBIO vraagt oplossingen voor het probleem. Een versoepeling van de instapvoorwaarden lijkt aangewezen.

Lees verder →

Actiris en Zone zéro chômeurs

nora

Actiris en het project ‘Zone zéro chômeurs’

Historiek

In Face à Face, had Fabrice Grosfilley het in 2019 over de zones “zéro chômeurs longue durée” in de Brusselse Regio, voorzien door de Brusselse regering in 2021. Grégoire Chapelle, directeur-generaal van Actiris en Yves Martens, coördinator van het Collectif Solidarité Contre l’Exclusion, debatteerden. Gregoire Chapelle verdedigde het project met vuur. Actiris bestudeerde het initiatief in 2020 dat in de zomer toen opdook in de Brusselse relanceplannen. Nadien volgt mogelijk een ‘appel d’intérêt’ in dit verband gericht aan zowel publieke als private spelers.

Het idee komt uit Frankrijk, waar men al enkele jaren met de maatregel experimenteert (in de jaren 80 hadden wij tewerkgestelde werklozen). TZCLD (Territoires zéro chômeurs de longue durée) rust op een simpel principe. Het overbrengen van de werkloosheidsuitkering (18.000 euro) naar een onderneming ‘met doelstelling werk’ een EBE, laat haar toe een contract van onbepaalde duur, te bieden met een totale kostprijs van 22.000 euro voor een ‘smic’ van 70%, de rest, zo’n 4.000 euro komt van het zakencijfer van de EBE. Het bedrijf biedt kleine gevarieerde taken aan de nieuwe werknemers, in lijn met hun competenties. De activiteiten, zoals tuinieren, diensten aan personen, renovatiewerken, sociale kruideniers, worden geacht niet met bestaand werk te concurreren. Het gaat om contracten van onbeperkte duur. Deze dienstverlening zit dicht op de sociale dienstverlening van de publieke overheid, zoals ze hier georganiseerd is door de OCMW ’s en de gemeenten. De OCMW ‘s werden in Brussel toegelaten tot de erkenning als Sociale Onderneming, en projecten van die spelers kunnen een mandaat inschakeling aanvragen.

Lees verder →

Tijdelijke werkloosheid door overmacht voor artikel 60§7/TWE als gevolg van de coronamaatregelen

nora

Er is een juridische regeling. Bij tewerkstelling door het OCMW in het kader van artikel 60, §7 van de wet van 08.07.1976, is het OCMW de juridische werkgever en de werkgever waar de werknemer tewerkgesteld wordt, de gebruiker. In het kader van de coronamaatregelen zal de artikel 60 bij sluiting van of vermindering van de activiteiten bij de gebruiker, een RVA-uitkering kunnen aanvragen op grond van overmacht. Dagen werkloosheid zijn gelijkgesteld voor de opbouw van socialezekerheidsrechten.Infoblad E24 is van toepassing, zoals bij interimarbeid. Het OCMW vervult de formaliteiten. Voorafgaand contact met het plaatselijk werkloosheidsbureau is aangewezen. Info RVA m.b.t. de coronacrisis vind je hier (FAQ-lijst). Bron: site vvsg

Arbeidsmobiliteit

nora

FeBIO vraagt het behoud van arbeidsmobiliteit in de Brusselse sociale economie en signaleert dat de toeleiding van leefloners door de Brusselse OCMW’s naar de Nederlandstalige organisaties moeizaam verloopt.

De inschakelingsinitiatieven ontwikkelen een economische activiteit in diverse sectoren, vaak gekoppeld aan sociale dienstverlening of een sociaal doel. De werkervaring die zij aanbieden werkt competentie-verhogend op vier domeinen : psycho-sociaal, arbeidsattitudes, technisch en taalkennis.

Het nieuw Brussels wettelijk kader rond sociaal ondernemerschap, een Ordonnantie en Besluiten trad recent in werking. Daarnaast werd de tewerkstellingssteun hervormd. Dat zorgt voor nervositeit.  De organisaties worden vanaf 2020 aan vele nieuwe regels onderworpen.  De definitie van het doelpubliek voor inschakeling wijzigt. Bepaalde type contracten (doelgroepgeco’s, en duaal lerenden met een arbeidscontract) tellen plots niet meer mee voor financiering. Die staat in verhouding tot het aantal doelgroep medewerkers dat men begeleidt. Men wordt afhankelijk van bepaalde categorieën niet-werkende werkzoekenden die recht hebben op tewerkstellingssteun. [1]

‘Vlaamse’ Artikel 60’ers zouden niet meer meetellen in het kader van de financiering van het mandaat en compensatie sociale inschakelingsondenemingen. De administratie BEW deelde dat mee in september 2019 en stuurde een email naar een Nederlandstalige organisatie waarin men expliciet verwijst naar de domicilieverplichting (woonplaats in het BHG) en aangeeft dat er exclusief met Brusselse OCMW’s moet gewerkt worden. Men wil ‘transfers van Brusselse middelen naar Vlaanderen’ vermijden, de Brusselse minister van werk betaalt voor de begeleiding.  De oude Ordonnantie uit 2004 voor de Plaatselijke initiatieven voor de Ontwikkeling van de Werkgelegenheid en de inschakelingsondernemingen vereiste dat 60% van het doelpubliek dat in Brussel gedomicilieerd moest zijn, maar de administratie BEW controleerde in het verleden niet op domicilie en stelde zich soepel op. Vlaamse Artikel 60’ers telden wel mee in het kader van de financiering van de omkadering. Nederlandstalige organisaties bouwden goede relaties op met Nederlandstalige OCMW ’s in de Vlaamse rand, ze delen een gemeenschappelijke cultuur en taal. Er heerste consensus over een maximum van 40% contracten Artikel 60 uit Vlaanderen. Het betreft vandaag een dertigtal Vlaamse Artikel 60-contracten bij onze leden, gemiddeld lang geen 10% van het doelpubliek. Voor ons is het een principieel punt. Men wil voor deze omkadering gefinancierd blijven en goed lopende samenwerkingen behouden.

Lees verder →

Ordonnantie betreffende de tewerkstellingssteun in het BHG

nora

Er werd in juni 2017 door het Brussels Parlement ook een nieuwe Ordonnantie betreffende de tewerkstellingssteun goedgekeurd. Lees de   Ordonnantie tewerkstellingssteun. Onder een eerste type maatregelen van inschakeling op de arbeidsmarkt vindt men het inschakelingscontract. Daarnaast is er de inschakelingsbaan in de sociale economie, Artikel 60 en een vormend tewerkstellingsinstrument voor jonge werkzoekenden. Een tweede type van maatregelen is gericht op de activering via werk. Hieronder ressorteren Activa, de aanmoedigingssteun voor opleiding en maatregelen ter ondersteuning van werk als zelfstandige. Een derde type maatregelen is gericht op het behoud op de arbeidsmarkt en heeft als doelgroep oudere werknemers. Tot slot zijn er maatregelen voor specifieke steun op de arbeidsmarkt.

Een aantal van deze maatregelen (o.a. generieke Activa, activa.brussels)  treden al in werking op 1 oktober 2017. Meer details vind je hier. Met betrekking tot de hervorming van de tewerkstellingsmaatregelen SINE en DSP heerst er nog veel onduidelijkheid en zijn de uitvoeringsbesluiten nog niet gekend.

Wat betreft de fusie van de DSP- en SINE-maatregelen, vindt FeBIO het noodzakelijk de SINE-maatregel te vrijwaren voor de werknemers ouder dan 45 jaar die momenteel onder een arbeidscontract staan, waarvan de financiële tussenkomst in het nettoloon en de beperking van de werkgeversbijdragen niet beperkt zijn in de tijd. Er zijn overgangsmaatregelen nodig.

In het kader van de inschakelingscontracten op het vlak van de sociale economie moet er coherentie bestaan tussen deze Ordonnantie en de Ordonnantie Sociaal Ondernemerschap. De link met tewerkstellingsmaatregelen ontbreekt in de laatste Ordonnantie. FeBIO vraagt om de tewerkstellingsmaatregelen in de eerste plaats te reserveren voor de sociale inschakelingseconomie en dat de ESRRBC toezicht houdt dat men in andere Ordonnanties (en in het kader van de Geco-hervorming) links naar de ‘mandatering inschakelingsondernemingen’ voorziet en de doelgroepen helder afstemt.

FeBIO vraagt dat de hervormingen gelijktijdig besproken worden en dat de gecombineerde financiële impact ervan op de inschakelingssector wordt geëvalueerd. De bedragen en modaliteiten van het nieuw uniek statuut DSP/SINE zijn nog niet gekend. Budgettair moet de hervorming op zijn minst een nuloperatie voor de inschakelingseconomie zijn.

Er is nood aan een duurzaam tewerkstellingsstatuut voor langdurige tewerkstelling. Soepele verlengingsmogelijkheden van bestaande statuten zijn wenselijk, gezien de structurele tekorten aan jobs voor laaggeschoolden in Brussel. Meer jobcreatie is in beperkte mate ook mogelijk in de sociale inschakelingseconomie. FeBIO signaleert dat sociale werkplaatsen in Brussel ontbreken. Deze lacune invullen zou inspelen op een reële behoefte, de kenmerken van de Brusselse bevolking in acht genomen.

Als Brussel investeert in meer mensen aan het werk krijgen, stijgen de uitgaven (RSZ-kortingen) maar de belastingen (inkomsten) blijven federaal. Dit is een bottleneck, men moet de andere overheden betrekken en samenwerking op het vlak van sociale economie organiseren. Het totaalplaatje is voor de sociale ondernemers van belang.

Betalende Artikel 60 in de inschakelingseconomie

ka@maksvzw.org

Brussel zit met een gigantische inactieve arbeidsreserve die niet aansluit op de vraag van de arbeidsmarkt. De OCMW’s kreunen onder de toevloed van mensen die om welke reden dan ook niet voldoen aan de eisen om uitkeringsgerechtigd te zijn. Om deze mensen te activeren werd het concept van de Artikel 60-er ontwikkeld. Dankzij een werkuitkering kunnen deze mensen aan de slag in bedrijven en vzw’s, die hierdoor hun activiteiten kunnen ontwikkelen en tegelijk de ‘moeilijke profielen’ aan de slag krijgen. Het Artikel 60 statuut komt dus neer op het aanreiken van hefbomen om ervaring op te doen en om op termijn een eigen, duurzame en veilige plaats op de arbeidsmarkt te bemachtigen. FeBIO vraagt dat de overheid meer en beter investeert in dit systeem in plaats van erop te beknibbelen.

De begunstigden van een leefloon of sociale bijstand kunnen gebruikmaken van tewerkstellingsmaatregelen die bekend zijn onder de naam « Artikel 60 », in de vorm van een arbeidsovereenkomst tussen de begunstigde en het OCMW, dat werkgever is. Meer dan 400 mensen kregen zo’n contract in 2016 in de Nederlandstalige inschakelingseconomie en kregen een mogelijkheid om een werkervaringstraject (combinatie van werk en opleiding op de werkvloer) te volgen.

De evolutie naar meer betalende Artikel 60’ers is een feit hoewel nog niet iedereen er mee te maken heeft. FeBIO vroeg zich af hoe de leden, actief  in verschillende organisaties in sectoren met uiteenlopende activiteiten, type klanten en business modellen hier tegenover staan.

Uit een rondvraag bij de leden van FeBIO blijkt dat de houding verschilt naargelang

  • De specifieke economische activiteit van de organisatie een gunstige rentabiliteit vertoont
  • De prijzen die men hanteert gelijk zijn aan reguliere marktprijzen
  • De omkaderingsratio ( 1 op 4 tegen 1 op 10 is een groot verschil) en de kostprijs van het specifiek opleidingsverhaal.
  • Er een steeds groter wordend financiële kloof is tussen uitgaven voor de sociale dienstverlening en de inkomsten, die gedekt zou moeten worden door een OCMW of derde partij die het verschil bijpast
  • Men andere inkomsten heeft die de meeruitgaven kunnen compenseren
  • Er een verschil is tussen de noodzakelijke productiviteit voor de functies en de reële productiviteit van de Artikel 60’ers in opleiding, de globale afweging van totaal stijgende kosten tegenover stijgende inkomsten door meer activiteit, inzet met betalende artikel 60’ers
  • De mate waarin minder-productiviteit’ van werknemers wordt gecompenseerd door subsidies

Vooral voor dienstverlening met een sociaal aspect (sociaal restaurant met een cliënteel van armen, sociaal vervoer, hulp aan bejaarden, sociaal klussen,…) is betalen een probleem. Bij socio-culturele en/of welzijnsorganisaties wordt doorgaans geen winst gemaakt en worden overschotten gebruikt om meer te geven aan of meer te doen voor (en met) de klanten/clïenten. Een nadeel en een voordeel, er wordt van uitgegaan dat tekorten eventueel worden bijgelegd door de overheid (OCMW of derde partij). In de huidige conjunctuur is dit in Brussel echter vaak niet het geval. Deze organisaties moeten de integrale werkelijke kosten van de sociale dienstverlening kunnen recupereren.  Bij meer stijgende kosten dreigt hun verhaal van sociale dienstverlening stil te vallen.

Wij doen aan sociale dienstverlening, met een dienstverlening aan financieel kwetsbare personen. De personen in dienst krijgen vorming, opleiding en omkadering. Er is geen ruimte om extra personeelskosten te dragen. Aksent

De ene ‘Artikel 60’er’ is de andere niet…

Objectieve gegevens zoals genoten opleidingsduur, duur van de werkloosheid, aangevuld met individuele profielkenmerken kunnen toelaten om zwakke, gemiddelde en sterke profielen te identificeren. Ook dit gegeven speelt een rol.

Onderprestatie, complexe en moeilijke attitude van sommige Artikel 60 kandidaten. Soms dienen wij haast bovenmenselijke inspanningen te doen om een doelgroepwerker Art.60 een persoonlijke begeleiding te geven. Sommigen vragen zoveel energie van ons omkaderend personeel dat wij een bijkomende begeleidingspremie zouden moeten kunnen claimen. Beeldenstorm.

Enkele vaststellingen en standpunt.

  • Artikel 60’ers zouden in regel gratis moeten blijven voor de sociale inschakelingseconomie, dat blijkt een verzuchting te zijn die naar voor komt uit de rondvraag. Enkel per uitzondering mogen zij betalend zijn en nadat men nagaat of een aantal randvoorwaarden vervuld zijn.
  • FeBIO waarschuwt voor de onbedoelde negatieve neveneffecten van nog meer betalende Artikel 60’ers.Van de bevraagden ziet 72% meer betalende Artikel 60’ers als een bedreiging voor het voortbestaan van de organisatie! Bekijk hier de antwoorden op een reeks uitspraken die werden voorgelegd.
  • FeBIO vroeg cijfers ivm gratis en betalende Artikel 60 in de gemeenten op en vraagt transparante toewijzingscriteria’s. Wanneer is er toewijzing van een Artikel 60’er aan het OCMW, een privé-organisatie, of de sociale inschakelingseconomie?
  • Als de regionalisering wijzigingen meebrengt vraagt FeBIO hierover overleg. Een verdere beperking van de duur van de Artikel 60 contracten is problematisch voor bepaalde opleidingstrajecten die onmogelijk op een korte tijdspanne kunnen georganiseerd worden.
  • De Nederlandstalige projecten in Brussel hebben ook een instroom van Vlaamse Artikel 60’ers ers uit Vilvoorde, Dilbeek…nodig.
  • OCMW’s richten zich meer en meer op projecten in de eigen gemeente, dit bemoeilijkt de ‘matching’ tussen de profielen van medewerkers en de projecten.